Właściwy rozmiar tłoka?
Właściwy rozmiar tłoka dla twojego silnika zależy od oryginalnego rozmiaru tłoka i zużycia cylindra. W teorii konieczne jest zatem zmierzenie cylindra przed zamówieniem nowego tłoka. Przez większość czasu cylinder traci materiał na bieżni gładzi ze względu na przebieg, a zatem jest większy niż wtedy, gdy był nowy. Należy odpowiednio dobrać właściwy rozmiar tłoka. Luz roboczy tłoka wynosi zwykle 4-6 setnych milimetra, chyba że producent określi inaczej. Uwaga różni producenci tłoków zalecają inne wartości luzu, czytaj etykiety i zalecenia towaru.
Im dokładniejszy wybrany rozmiar tłoka, tym lepsza wydajność silnika i trwałość nowego tłoka. Większość producentów tłoków oferuje również tak zwane tłoki tolerancyjne. Są o 1-3 setne większe i często są oznaczone jako Type A, Typ B, Typ C itd. Tłoki nad wymiarowe inaczej na szlif są już większe oznaczane +025, +050, +075 itp. od średnicy nominalnej.
Jeśli cylinder jest starszy, może być również szlifowany, nawiercany lub ponownie powlekany przez specjalistę od silników gładzią cylindrową. W tym celu należy najpierw zamówić odpowiednią, przewymiarowaną tuleję, a następnie przekazać ją do szlifierza. W ten sposób specjalista od cylindrów może dokładnie dopasować Twój cylinder do nowego tłoka a tulei lub wyszlifowanego cylindra. Silnik działa tak jak w fabrycznie, jeśli nie lepiej!
Różne rodzaje tłoków
Oferujemy szeroką gamę typów tłoków. Oto niektóre z nich:
Tłok odlewany: standardowy tłok z żeliwa szarego, tylko częściowo nadający się do wyścigów.
Kute tłoki: Wysokiej jakości tłoki wykonane z kutego materiału, zwykle ze stopu aluminium. Technologia wyścigowa!
HighCompression: Specjalny tłok tuningowy o inaczej zakrzywionej powierzchni. Skutkuje wyższą kompresją, czyli większą kompresją.
Tłok BigBore: większy tłok dla większej rozwierconej pojemności lub dla specjalnych cylindrów BigBore. Taki tlok może być używany tylko z odpowiednim cylindrem BigBore!
Prawidłowy montaż
Należy koniecznie upewnić się, że wszystkie elementy, takie jak pierścienie tłokowe, sworznie tłokowe (łożyska igiełkowe w silnikach dwusuwowych) i powierzchnia bieżna cylindra są dobrze naoliwione podczas montażu nowego tłoka oraz że pierścienie tłokowe nie są uszkodzone podczas wkładania tłoka do cylindra. Istnieją odpowiednie narzędzia, aby tego uniknąć. Należy również zwrócić uwagę na kierunek montażu tłoka. Na każdym tłoku jest wybita strzałka, która zawsze musi wskazywać kierunek wylotu (wydechu). Jeśli nie weźmie się tego pod uwagę, to w przypadku silników dwusuwowych pierścienie tłokowe zaczepiają się o kanał przelewowy i prowadzą do poważnych uszkodzeń tłoka i cylindra. W przypadku tłoków czterosuwowych wgłębienia na zawory są wyfrezowane w głowicy tłoka tak, aby zawory nie stykały się z głowicą tłoka, ale jeśli tłok zostanie zamontowany w niewłaściwy sposób, zawory uderzają w głowicę tłoka, co prowadzi do znacznych uszkodzeń do zaworów w tłoku. Dlatego należy zwrócić uwagę na kierunek montażu tłoka.
Docieranie
Po zamontowaniu nowego tłoka silnik należy przez pewien czas docierać, aby pierścienie tłokowe mogły dopasować się do powierzchni cylindra. Istnieją różne opinie na temat czasu trwania docierania. Procedura.
Uruchom silnik i pozwól mu się rozgrzać przez 3-5 minut na biegu jałowym. Następnie pozwól mu całkowicie ostygnąć!
Przejedź kilka okrążeń tylko w dolnym zakresie prędkości i bez dużego obciążenia ok. 10-15 min. Następnie pozwól mu całkowicie ostygnąć.
Powtórz punkt 2, kilkakrotnie zwiększając obroty silnika.
Teraz jesteś gotowy do wyścigu!
Inni mówią aby przejechać 2 km na 60% mocy a następnie nich maszyna ostygnie, ponownie przejedz 3 km na 80% mocy swojego motocykla. To powinno wystarczyć jako dotarcie tłoka z cylindrem. Są to reguły wzięte z spotu motocyklowego które sprawdzają się na co dzień.
Trwałość
Kiedy należy wymienić tłok? Ta informacja jest zwykle podawana przez producenta. W przypadku silników używanych w sportach motorowych, takich jak wyścigi motocross / enduro, wymiana tłoka jest zwykle wymagana między 20 a 30 godzinami pracy, zgodnie z danymi producenta. Jeśli jednak używasz swojego motocykla tylko jako hobby na torze motocrossowym lub enduro, doświadczenie pokazuje, że możesz jeździć na tłokach przez około 50-80 godzin. Zasadniczo jednak zawsze obowiązują informacje producenta!
Tłoki kute są mocniejsze, ale nie można ich wykonać ze stopu zawierającego optymalną ilość krzemu (silicon content alloy), co powoduje, że wymagają większego luzu przez co trudniej jest osiągnąć maksymalne osiągi. Z czterech największych japońskich producentów motocykli tylko Kawasaki wkładało do swoich dwusuwowych maszyn kute tłoki i zaprzestali tego 20 lat temu. Jednym z najmocniejszych współczesnych dwusuwów jest Honda RS 125 GP Racer, która ma ponad 50 KM. Daje to ponad 400 KM z litra (to więcej niż bolidy F1 czy motocykle Moto GP). W tym silniku Honda montuje odlewane tłoki. Podobne wyniki z litra osiąga także KTM 85, który także ma odlewany tłok. Dlaczego? Ponieważ tłok odlewany jest jedynym sposobem na uzyskanie luzów, które pozwalają uzyskać maksymalną moc. Tłok kuty rzeczywiście będzie lepiej pracował przy przekroczonych parametrach serwisowych, np. po tuningu silnika. Tym jednak zajmują się dobrzy fachowcy.
Na koniec najtrudniejszy do zdiagnozowania powód. Zamki pierścieniowe. Jeżeli pierścień po zaciśnięciu rusza się w przód i tył, to znaczy, że nie jest dobrze dopasowany, nie odpowiednio ciasno. Zdarzają się przypadki wyrwania lub wytarcia zamka pierścieniowego pod wpływem pracy pierścienia. Zamek się wyciera ponieważ pierścień pracuje. Tak się dzieje często, gdy pierścienie wysuwają się i wsuwają podczas ocierania o otwór wydechowy, co nieco zmienia ich kształt. Jeśli otwór wydechowy były powiększany, to z pewnością przyczynia się do szybszego zużywania pierścieni i ich zamków. Jeśli zamek jest umiejscowiony na środku tłoka, to powoduje równomierne rozchodzenia się sił działających na pierścienie, a tym samym mniejsze ryzyko przesunięcia się pierścienia.
Kilka przydatnych rad:
Jeśli zatrzesz tłok lub go uszkodzisz, nie zwalaj wina tylko na tłok. Zacznij dociekać co jeszcze innego mogło być przyczyną.
Zawsze mierz cylinder prze założeniem nowego tłoka. Pomiaru dokonasz w warsztacie wyposażonym w średnicówkę, np. tam gdzie regenerują, wały, głowice, montują tuleje itp.
Tłoki nie są produkowane przez firmy motocyklowe, lecz fabryki wyspecjalizowane w tłokach. Podobnie rzecz się ma z pierścieniami. Są dostarczane prze jeszcze innego producenta. Na pewno zauważyliście na „zamiennikach”, że pierścienie często mają inna markę niż sam tłok.
Temat tłoków w sportach motocyklowych, a w motocrossie szczególnie, jest szeroki jak rzeka. Wielu mechaników oraz zawodników preferuje konkretnych producentów, których tłoki poleca. Często zdarza się, że dla tego samego modelu motocykla różni eksperci zalecają różne okresy przeglądów i wymian. Skąd biorą się takie rozbieżności? Zapewne z ich indywidualnych doświadczeń. Postanowiłem zebrać tę rozproszoną wiedzę, przelać ją w jedno miejsce i podzielić się z Wami.
Czas wymiany i pasowanie
Tu opinie różnią się najbardziej, zwłaszcza te przekazywane w formie mówionej. Dla uściślenia i większej pewności należy sięgnąć do źródeł pisanych, najlepiej przez producentów tłoków. Na podstawie ulotki dołączonej do tłoków Vertex, która została opracowana pod kątem sportu, dowiadujemy się następujących rzeczy:
Motocykle, skutery śnieżne i wodne 2T:
50-124 ccm, tolerancja 0.05-0.06 mm, czas pracy maks 10 h
125-249 ccm, tolerancja 0.05-0.06 mm, czas pracy maks 10 h
250-499 ccm, tolerancja 0.06-0.07 mm, czas pracy maks 10 h
500 ccm i więcej, tolerancja 0.06-0.07 mm, czas pracy maks 10 h
Co najdziwniejsze, że w przypadku większych pojemności żywotność tłoka wcale się nie wydłuża, a nawet maleje dla pojazdów 4T! Prawdopodobnie wynika to z faktu, że im mniej dokładne jest pasowanie (większa tolerancja), tym większe jest ryzyko pęknięcia tłoka lub uszkodzenia cylindra.
Dobór rozmiaru tłoka
Tłoków nie wymieniamy, jak to większość ma w zwyczaju „na wyczucie”. Wcześniej należy cylinder zmierzyć dokładnymi urządzeniami pomiarowymi, np. średnicówką i mikrometrem. Mierzenie suwmiarką, nawet elektroniczną o najlepszej dokładności, nie jest możliwe. Po prostu to urządzenie nie służy do pomiaru średnic wewnętrznych głębszych niż 1 cm! Cylinder trzeba zmierzyć w kilku miejscach, a najważniejszy pomiar jest mniej więcej w środkowej części nad i pod oknem wydechowym, gdzie zużycie jest największe.
Montaż tłoka
Tłoki należy zdejmować i montować przy użyciu tzw. ściągacza sworzni tłokowych. Każde stuknięcie młotkiem, nawet delikatne, w sworzeń niesie ryzyko skrzywienia korbowodu. To czego Wy nie zauważycie, np. skrzywienia o 0.02 mm lub 0.03 mm, ale dla waszego silnika będzie to bardzo wyczuwalne i może skutkować uszkodzeniem.
Książka serwisowa
To najbardziej kompetentne i kompletne źródło wiedzy na temat waszego motocykla. Są tam niezbędne informacje na temat: okresów przeglądu i wymian poszczególnych podzespołów, wskazania dotyczące narzędzi do obsługi motocykla, sił z jakimi należy ich używać itd.
Czynniki eksploatacyjne
Na żywotność tłoka ma wpływ wiele czynników. Są to najczęściej:
Prawidłowe smarowanie, czyli nie za dużo i nie za mało oleju, najlepiej tyle ile przewidział producent motocykla. To dotyczy zarówno mieszkanki oleju z benzyną oraz wymian oleju w silniku. Wymiany oleju dokonuje się zgodnie z okresami podanymi w książce serwisowej.
Prawidłowe pasowanie tłoka do cylindra (patrz Czas wymiany i pasowanie).
Niebagatelne znaczenie ma czystość zasysanego powietrza wraz z benzyną. Ten temat często jest zaniedbywany przez początkujących użytkowników. To głównie z powietrzem brud przenoszony jest do komory spalania. Zużywa się głównie tłok. Nikasil jest bardzo twardy, więc w pierwszej kolejności tarcie jest na tłoku i to z niego nieczystości „zdejmują” kilka setnych milimetra. Później tłok nie mając ścisłego pasowania, źle się prowadzi i zaczyna drgać/stukać o gładź cylindra.
Temperatura pracy, głównie chodzi o regularne sprawdzanie poziomu płynu chłodzącego. Nigdy go nie może zabraknąć, ponieważ silnik albo będzie się przegrzewać albo zbyt wolno nagrzewać, np. przy niskich temperaturach jesienią lub zimą.
Znaczenie ma także styl jazdy. Wiadomo, że zawodnik bardziej intensywnie eksploatuje motocykl i to zapewne dla niego producenci podają tak krótkie i rygorystyczne okresy eksploatacyjne (patrz Czas wymiany i pasowanie). Amatorzy zapewne mogą jeździć dłużej. Pokusiłbym się o stwierdzenie, że dla amatorów okresy przeglądów można przedłużyć dwukrotnie, ale TYLKO (!!!) pod warunkiem, że żadna inna czynność serwisowa nie zostanie zaniedbana. Pełną ofertę tłoków w naszej sprzedaży znajdziesz tutaj.